Tu znajdziesz ultra-skrócone książki. Skróty publikuję czasami na facebooku, pod tagiem i #lechskraca i #książkiwultraskrócie . Dzięki nim możesz się szybko zapoznać z treścią różnych porandików i ksiązek niebeletrystycznych. To esencja tych książek, jeżeli cię coś zainteresuje, poczytaj całość.
Zdrowie
„The China Study”
Przebadali 880 mln Chińczyków.
Wniosek: nie chcesz mieć raka, nie jedz białka zwierzęcego.A najlepiej zostań weganinem, nie jedz też masła, nabiału i czegokolwiek co ma cholesterol.
Przy czym (to już spoza treści książki) – są pewne wątpliwości co do tych badań i wniosków.
The mind-gut connection
Emeran Mayer
O połączeniu wnętrzności (bebechy – guts) z mózgiem przez cząsteczki sygnalizujące stan zapalny oraz hormony. Wnętrzności mają własny system nerwowy, komórki odpornościowe, zawiera bakterie, wirusy, grzyby (mikrobiota). Wydzielają hormony (serotoninę).
Niepokój w umyśle oddziałuje na jelita itp.
Z wnętrzności do mózgu idzie np sygnał o głodzie (hormon grelina)
Mikrobiota wpływa nie emocje i zdrowie. Antybiotyki ją niszczą. Co robić by mieć ją zdrową:
-Jedz naturalne i organiczne jedzenie
-Jedz mniej tłuszczu zwierzęcego
-Jedz prebiotyki – różne włókna roślinne.
-Unikaj masowo produkowanego przetworzonego jedzenia
-Jedz kiszonki: kiszona kapustę, kimchi, kombucha, miso, fermentowany nabiał
-Jedz mniejsze porcje
-Rób głodówki
-Nie jedz gdy jesteś zestresowany, smutny lub zły
-Jedz z ludźmi, których kochasz
Relacje
„Love & Respect”
Emerson Eggerichs. W małżeństwie kobiety pragną miłości a faceci szacunku
(I w sumie tu można by zakończyć, to byłby super skrót 😁 ale możesz czytać dalej)
Jakieś badania też na to wskazują. U św. Pawła jest to napisane.
Gdy kobieta nie dostaje miłości, nie okazuje szacunku. A jak facet szacunku to zachowuje się jakby nie kochał.
Kobiety i mężczyźni zczyznie różnie interpretują te same komunikaty i sytuacje.
Czego potrzebuje kobieta:
bliskość, w tym trzymanie za rękę i niespodziewane pikniki.
Otwartość – rozmawianie o tym co oboje czują i jak minął dzień.
Zrozumienie
Dążenie do zgody
Wierność
Docenianie
Czego potrzebuje mężczyzna
Docenienie osiągnięć
Hierarchia – mężczyzna zarabia na rodzinę, trzeba docenić jego prace. Troski o finanse wyrażać po cichu i z respektem
Autorytet, docenić jego decyzje
Pytać go opinie
Robić wspólnie rzeczy, np oglądać telewizję
Potrzeby seksualne
„The 5 love languages”
Miłość z czasem ustaje, więc trzeba ją podtrzymywać na jeden z 5 sposobów, który partner(ka) najbardziej lubi:
1 komplementy
2 „quality time” – czas spędzony razem, a to:
a) rozmowa: kontakt, wzrokowy, nie robienie innych rzeczy w tym czasie, słuchanie odczuć, obserwowanie mowy ciała, nie przerywanie)
b) robienie rzeczy razem
3 prezenty (mogą być drobne, najbardziej liczy się myślenie o kimś)
4 robienie „przysług”(pomoc w obowiązkach domowych, sprawach)
5 dotyk fizyczny
Można próbować odkryć swój ulubiony sposób z tych 5, jeśli się nie wie:
- czego partner(ka) nie robi co najbardziej boli?
- czego najczęściej oczekujesz od partner(ki)
- jak wyrażasz miłość partner(ce) – może sam(a) potrzebujesz tego sposobu
„The consciuos parent”
Dzieci uczą rodziców lekcji w trakcie wychowania, można z tego skorzystać.
W sumie to nie uczymy się bycia rodzicem tak jak uczymy się na prawo jazdy, albo nie przeprowadzamy analizy mocnych i słabych stron jak w biznesie ani nie tworzymy „misji firmy”.
Trzeba być uważnym na to czego nas dziecko uczy
rodzice przenoszą na dzieci swoje problemy psychologiczne i/lub emocjonalna płytkość
sami mają problemy, ale do dzieci podchodzą jakby wszystko najlepiej wiedzieli
Dzieci mogą przysłużyć się rozwojowi rodziców. Autor twierdzi nawet, że relacja rodzic-dziecko służy głównie rozwojowi rodzica
Gdy dziecko się buntuje / zachowuje niegrzecznie, to uczy rodzica lekcji. Jest to też wołanie o pomoc, a jego przyczyna może być w rodzicu.
Dzieci są lustrem zapomnianego „ja” rodziców i warto się temu lustru przyjrzeć,
gdy złe się zachowują, to jest objawem innego problemu, a czasem problemu rodziców
T bardzo ciekawy przykład: u bunt nastolatki, której matka sama nie buntowała się, bo tak ja wychowali, że była (matka) perfekcyjna, by zasłużyć na miłość od jej rodziców (czyli dziadka/babci tej nastolatki)
Poradniki
Człowiek w poszukiwaniu sensu.
Viktor Frankl był psychiatrą i przeżył pobyt w 4 niemieckich obozach (w tym Auschwitz-Birkenau i Dachau).
Co czuli więźniowie po kolei: szok, apatia, depersonalizacja.
Ludzie przeżywali obozy, dlatego że czuli że ich życie ma jakieś znaczenie/cel (meaning).
On żył dla przyszłości. Ludzie mogą nadawać rożne znaczenie/cele w życiu: dla pracy, miłości, odwagi.
Celem życia może tez być pomaganie innym w znalezieniu celu.
Wymyślił logoterapię, metodę psychoterapii, można sobie o niej poczytać na wiki.
Range
David Epstein
Zanim się wyspecjalizujesz, spróbuj różnych rzeczy. (Można to też odnieść do wyboru partnera)
Specjaliści vs generaliści
Są ludzie którzy się długo w czymś specjalizują, np Tiger Woods od dziecka grał w golfa (por. Gladwell i 10000 godzin treningu). Ale są też tacy którzy próbują różnych rzeczy, a potem dopiero się specjalizują (Federer – wcześniej uprawiał inne sporty)
W środowiskach w których od razu na treningu widać efekt, reguły są jasne i można poprawić dobrze sprawdza się celowy trening. Np: granie na gitarze, programowanie, szachy, golf. Ale w takich zastosowaniach mogą nas wkrótce zastąpić roboty.
Ale są też takie środowiska które nie dają od razu feedbacku, (np poezja, grafika) a reguły są niejasne lub niekompletne
Generalisci mają przyszłość, bo ciężej ich zastąpić robotami.
Jak zostać generalistą
1 Eskperymentuj, próbuj różnych zajęć.
2 nie czuj się opóźniony, jak Cezar płaczący pod pomnikiem Aleksandra Wielkiego (bo w jego wieku tyle nie osiągnął)
3 Jak się dowiesz co chcesz robić to się specjalizuj
można tez poczytać: Gary Klein Daniel Kahneman, paper z 2009 r Conditions for intuitive expertise: A failure to disagree.
Smarter
Dan Hurley
Można sobie poprawić inteligencję (tę mierzona testami) poprzez
1) granie w grę N-Back (badanie Jaeggi and Buschkuehl 2008)
2) ćwiczenia fizyczne (badanie Teresy Liu Ambrose)
3) naukę muzyki, aktorstwa, śpiewu. W szczególności śpiewu i gry na fortepianie (Glenn Schellenberg)
18 minut
Peter Bregman
- cel życia
Zastanów się kim jesteś i co ci dobrze idzie w różnych dziedzinach zycia
Odzyskaj czas zabierany ci przez social media FB, IG, Twitter oraz Netflix i tv - cel na rok
Poznaj swoje mocne i słabe strony
staraj się wyróżnić od innych
podążaj za pasją - cel na dzień
18 minut:
rano przed włączeniem komputera 5 minut zastanów się nad tym co masz dziś zrobić
Co godzinę pracy przez minutę zastanów się nad tym co robisz, czy to zgodne z celem
5 minut wieczorem zastanów się nad tym co zrobiłeś
Manage your day-to-day
Jocelyn K Glei
Książka dla twórców. Nie odkrywcza.
1 Tworzenie rutyny (routine)
Najlepiej rano zająć się pracą twórczą, zanim inni będą coś od nas chcieli
Twórz codziennie. To pobudza kreatywność, sprawia że trudne staje się łatwe, a nawyk ułatwia nawyk.
Nie pracuj zbyt ciężko, rób przerwy, wysypiaj się
Codziennie bądź sam ze swoimi myślami i/lub medytuj.
2 Skupienie
Zrób sobie blok czasu na sensowna pracę, traktuj to jak czas zaplanowany np w kalendarzu na spotkanie
Bez telefonów, internetu, e-maili. Jeden pisarz wymontował z laptopa kartę wifi i zakleił klejem port ethernetowy.
Nie czekaj na idealne warunki
Mindfulness może być priorytetem, przeplataj czas aktywności i bycia połączonym z różnymi rzeczami z czasem na myślenie, zastanawianie się nad tym czego się nauczyłeś i planowanie
3 Narzędzia
Opanuj swój inbox (może w tym pomóc lista priorytetów i plan osiągnięcia celów na kartce) i social media.
„Screen apnea” bezdech ekranowy – od oglądania social media, komputera lub tv ludzie oddychają płytko, reakcja ucieczki lub walki (fight or flight)
4 Kreatywność
Rob rzeczy niekonieczne, niepotrzebne. Np pisz bez martwienia się o rezultat i przydatność
Nie idzie, zrób coś innego, Henry Miller zwiedzał nieznane dzielnice na rowerze, ćwicz, medytuj.
Albo nałóż swojemu dziełu dodatkowe ograniczenia, wymagania, limity.
Są perfekcjoniści i pragmatycy, ale żadna droga nie jest lepsza
Zrób z przeszkód sztukę, jak Kahlo z cierpienia
First things first
Covey, Merrill i Merrill
Metafora zegara i kompasu – zwiększenie efektywności, zarządzanie czasem vs wizja, misja, wartości robienie rzeczy które kierują do celu
Odróżnij rzeczy ważne od pilnych.
Macierz 2×2 z ważnymi i pilnymi (Eisenhowera). Pilne nieważne, renegocjować, delegować, ignorować itp.
3 generacje nauki o zarządzaniu czasem:
1 By nie zapominać – checklisty, notatki
2 By planować, by swoją własną sekretarką – kalendarze, spotkania, efektywność,
3 planowanie, priorytety, plany krótko, średnio i długookresowe
i 4 ta książka, rewolucyjna 😁 (o tym co jest ważne)
Uzależnienie od pilnych (nie: ważnych) zadań jako symbol statusu i potrzebności, zapełnia pustkę jak alkohol czy hazard
Listy 'todo’ zasilają to uzależnienie
4 ludzkie potrzeby ważne dla dobrego samopoczucia
- Live – podstawowe potrzeby
- Love – przynależność, miłość
- Learn- poznawanie nowych rzeczy
- Leave legacy-, poczucie sensu, zostawiania czegoś po sobie
Skróty, hacki w tych 4 powyżej są niedobre (np one might stands zamiast miłości, zakuwanie i zapominanie zamiast nauki)
Co pomaga wybrać co się robi (bo jako ludzie możemy decydować po namyśle): samoświadomość, wola, wyobraźnia
The leadership challenge
Kouzes i Pozner
Książka oparta na badaniach, sześciokrotnie uaktualniana od pierwszego wydania z 1987 roku
Lider:
1 Pokazuje swoim przykładem, ma wartości które pokazuje w działaniu, przekazuje swojej grupie, ale nie na siłę
2 ma ładną i dużą wizję i przekazuje ją swojej grupie, odwołując się do wspólnych wartości/aspiracji
3 robi zmiany, poprawy, wdraża nowe idee, eksperymentuje i ryzykuje („małe zakłady”)
4 Sprawia by inni działali, budując zaufanie (do siebie i wewnątrz grupy) i ułatwiając relacje, tworzą nowych liderów
5 dbają o atmosferę, kreatywnie nagradzają sukcesy, robią wspólne dla grupy wydarzenia np by świętować sukces
Think again
Adam Grant. Trzeba poddawać w wątpliwość swoje poglądy.
Zalożyciel blackberry upiera się że jest lepsze od iPhone, i złe się to skończyło. Zachowywał się kolejno jak kaznodzieja, prokurator, polityk zamiast jak naukowiec
Confirmation bias i desirability bias
Efekt Duninga-Krugera vs efekt impostora. Najlepiej mieć pewność siebie gdzieś pomiędzy tym i tym.
Miej nawyk kwestionowania.
Nie myl pewności siebie z kompetencjami
Rozmawiaj z osobami o innych poglądach.
Smarter faster better
Książka oparta o anegdoty i nienaukowa.
1 motywacja – jest większa jeżeli mamy wybór. Na przykład jeśli musisz odpowiedzieć na dużo e maili, to łatwiej to zrobisz, jeśli sobie wybierzesz od którego zacząć.
2 zespoły działają dobrze, jeżeli uczestnicy czują się bezpiecznie podejmując ryzyko
3 skupienie – zastanów się wcześniej, co może cię rozproszyć lub przeszkodzić
4 cele powinny być duże i S.M.A.R.T
5 w firmach dobrze sprawdza się commitment culture – zaufania, lojalności, i podejmowania decyzji na niskim szczeblu
6 decyzje – wyobraź sobie różne warianty przyszłości, i spytaj bardziej doświadczonych o ich szanse
7 innowacje. Badaj swoje emocje, tak oddzielisz klisze od czegoś realnego. Stres pcha do przodu. Patrz krytycznie z wielu perspektyw. Zatrudnij innovation brokera.
8 przyswajanie danych – zrób coś z danymi by łatwiej je przyswoić, wykres, notatkę opowiedz komuś na głos
The Hidden Brain
Shankar Vedantam
Dla ułatwienia życia uczymy się heurystyk – uproszczonych szybkich form działania i podejmowania decyzji.
Dwa umysły
- analityczny, wolny, świadomy wyjątków od reguł
oraz - ukryty, dający szybkie odpowiedzi, czasem błędne
Czasami mózg analityczny budzi się gdy ukryty coś źle zrobi, ale jest już za późno
„Unconscious bias” – gdy ukryty mózg się myli
Np firmy z łatwą nazwą i symbolem giełdowym są łatwiej wybierane do inwestycji przez inwestorów giełdowych
Ciąg skojarzeń Łatwa nazwa – komfort – bezpieczeństwo. To samo z nazwiskami, np obcokrajowców.
Kwestionuj swoje uprzedzenia.
An astronaut guide to life on earth
Chris Hadfield
Mało który wyszkolony astronauta poleci w kosmos
3 zasady (dla astronautów i innych ludzi)
- Przygotowania są ważne. Wyobraź sobie wszystko co może pójść źle i jak wtedy zareagować
- przyjmuj z wdzięcznością gdy inni wytykają ci błędy bo dzięki temu się poprawisz
- Miej czas dla rodziny
Discipline equals freedom
Autor: Jocko Willink (odznaczany navy seal)
Dyscyplina jest ważna bo nie ma skrótów i hacków (to wszystko kłamstwo), jest tylko ciężka praca, wstawanie rano, praca do późna, trud pot i krew
Dyscyplina to struktura a struktura to wolność
Samodyscyplina wynika z serca, z pragnienia zrobienia czegoś ważnego
Jak sobie poradzić z prokrastynacją – wziąć się do roboty od razu, gdy zorientujesz się że prokrastynujesz, zrób pierwszy krok
Motywacja przychodzi i odchodzi, nie można na nią liczyć, tylko na dyscyplinę.
Sugar-coated lies: Pączki, cola i hotdogi to nie jedzenie tylko trucizna. Jak coś jest błyszczące kuszące i darmo, to jest to pewnie kłamstwo.
„Możesz być kim chcesz” – to kłamstwo. Geny itp.
Śmiej się pomimo cierpienia
Inne
Caste
Autorka: Isabel Wilkerson (Murzynka, zdobywczyni Pulitzera)
Trump wygrał wybory, bo się kasta przestraszyła wcześniejszej wygranej Murzyna, i chciała powrotu do dawnego porządku
W USA w 2042 biali będą w mniejszości.
Ameryka ma problem w swoich fundamentach: kasty.
W Indiach są różne kasty, w Niemczech byli Żydzi i Niemcy, tak w USA są dwie: Murzyni i biali
Kilka zasad kast
1 uzasadnienie religijne. Manu w Indiach, w starym testamencie synowie Kaanana niewolnicy
2 dziedziczenie
3 zabronienie małżeństw i relacji pomiędzy różnymi kastami (Nawet białego batożyli za romans z murzynką)
4 Dbanie o czystość
5 Przypisane zajęcia
6 Dehumanizacja grupy
7 Terror: np batożenie
8 rozdzielenie przez symbole i zwyczaje, osobne szkoły i ciała w kostnicy
Jak zmienić sytuację w USA:
Uczyć się od Niemców
Empatią
Beethoven (biografia)
Mieszkał w Antwerpii i Bonn, a potem głównie we Wiedniu. Ojciec i dziadek, muzycy, pili. Ojciec zmuszał go do nauki gry. Gra szła mu średnio, a potem już lepiej. W Wieku 17 lat krótko uczył się u Mozarta w Wiedniu, potem dłużej u Haydna.
Można jego twórczość podzielić na 3 okresy, oczywiście nie jest to podział doskonały.
1) wpływ Haydna i Mozarta
Np Septet E, op 20
Ale też bardziej we własnym stylu: symfonie 1 i 2, sonaty księżycowa op 27 i op 13
A także sonaty op 2, 7 i 47
W 1802 w Heiligenstadt, obecnie dzielnica Wiednia, przekonał się jak bardzo jest głuchy, i napisał przejmujący list do brata, Heiligenstadt Testament.
2) okres heroiczny
Zaczyna się od symfonii 3 Eroica, trudnej w odbiorze i zimno przyjętej na początku.
Nieudana opera, dwa razy przerabiana w końcu zaakceptowana — Fidelio
Sonata 23 f mol, koncert 5 e, koncert 4,
5 i 6 symfonia
Msza c dur op 86
Sonata na skrzypce op 96
I dużo innych sonat op 53, 90
W 1812 spotkał się z Goethem w Czeskich Cieplicach
I miał tam romans z mężatką, która do końca życia kochał i napisał do niej piękny list (znaleziony w papierach po jego śmierci)
Poza tym całkiem ogłuchł
3)
Zaczął dużo pić i zachowywać się dziwnie, zdziwaczał, policjant wziął go za żebraka.
W 1815-1818 tworzył niewiele, a potem znowu dużo.
Sonata 29 Hammerklavier, op 106, ciężka do zagrania, zagrał ja w końcu Liszt, 9 lat po śmierci Beethovena
- symfonia
6 utworów na kwartet smyczkowy, uznanych przez współczesnych muzyków za horror i niezrozumiane. Obecnie podziwiane.
Beethoven uważał, że 3. z nich, op 131 jest jego najlepszym dziełem
Na przełomie 1826/1827 miał zapalenie płuc, a w marcu 1827 umarł na marskość wątroby.
Einstein
Einstein w 1905 mając 26 lat i będąc pracownikem „szwajcarskiego biura patentów” opublikował 4 rewolucyjne artykuły o fizyce. Miał wykształcenie na nauczyciela, ale nie mógł znaleźć pracy. Artykuły dotyczyły 1) efektu fotoelektrycznego (kwanty światła, fotony o różnej energii), 2) ruchów Browna (udowodniał istnienie atomów), 3 szczególną teorię względności (prędkość światła c jest stała, a zatem czas, przestrzeń i masa są względne) i 4 e=mc^2
Poza tym: do 3 roku życia nie mówił, a do 9tego płynnie nie mówił, 100 naukowców na zlecenie nazistów podważało jego teorię, ale im nie wyszło (opublikowali te 100 opinii w książce), miał dziecko o którego losach niewiele wiadomo (i kilka innych), FBI go inwigilowało, był przerażony tym że jego e=mc2 użyto do zbudowania bomby atomowej
Maria Skłodowska Curie (notatka)
Maria Skłodowska umówiła się z siostrą, Bronisławą, że będzie przez kilka lat pracować jako opiekunka(?) by z jej pomocą siostra mogła zdobyć wykształcenie w Paryżu (w Kongresówce kobietom nie pozwalano) i mając tam już dobra pracę sama sprowadzić Marię do Paryża by ona tam mogła studiować.Piotr Curie poślizgnął się w deszczu na ulicy i wpadł pod zaprzęg.
Sokrates (notatka)
O Sokratesie wiemy tylko z pism innych 4 osób, i są to relacje sprzeczne. Według 1) dramatopisarza był sofista deprawującym młodzież, mamy jeszcze relację 2) historyka, który pisał bardziej powieści historyczne, oraz 3) Platona który mu wsadzał swoje poglądy i 4) Arystotelesa.
Sokrates ojcem ironii.
Sokrates był jak męczennik, do końca żyjąc i umierając zgodnie ze swoją filozofią.
Albo jak Jezus. Obaj dawali przykład swoim życiem. Męczennik wiary i męczennik racjonalizmu.